Van voertuigpunctualiteit naar reizigersbetrouwbaarheid
Om een hoogwaardige OV exploitatie te bereiken, stellen overheden diverse eisen aan vervoerders met betrekking tot de exploitatie van het OV. Dat gebeurt zowel vooraf (bij aanbestedingen via bestekken) als tijdens de exploitatie (via concessie-eisen). Deze eisen zijn van grote invloed op het gedrag van de vervoerder voor wat betreft planning en bijsturing en daarmee op de kwaliteit op straat. Hoewel via de toolbox “Beter Bestek” van KpVV afgelopen jaren grote sprongen in kwaliteit en uniformiteit van OV-bestekken zijn gemaakt, geldt dit nog niet voor het aspect “op tijd rijden”. De aandacht is hiervoor weliswaar sterk toegenomen- de punctualiteit van NS is bijvoorbeeld een veelbesproken onderwerp- maar een uniforme aanpak en indicatoren ontbreken echter in Nederland.
In dit paper wordt onderzoek gepresenteerd dat inzicht biedt in de stand van zaken op dit moment voor wat betreft betrouwbaarheidseisen in bestekken (zowel in Nederland als in het buitenland). Hieruit blijkt dat er verschillende (suboptimale) aanpakken voorkomen. Op basis van de onderzoeken worden handvatten gepresenteerd om beter te kunnen sturen op een betrouwbaar OV, zowel bij aanbesteding als tijdens de exploitatie, met als resultaat beter OV op straat.
De belangrijkste aanbevelingen zijn om bij het vaststellen van eisen voor wat betreft het op tijd rijden een referentie- en gewenst kwaliteitsniveau vast te stellen, met daarbij een analyse wat haalbare verbeteringen zijn en wie daar invloed op heeft. Zo hebben OV autoriteit, gemeente en vervoerder elk hun rol en mogelijkheden. Opvallend is dat er momenteel weinig aandacht is voor de kwaliteit van de dienstregeling met betrekking tot punctualiteit, hoewel daar een sleutel voor succes ligt. Tot slot zijn de gebruikte indicatoren momenteel niet voldoende op de reiziger gericht, waardoor suboptimalisatie op de loer ligt. De veelgebruikte indicator punctualiteit houdt bijvoorbeeld niet direct rekening met fenomenen als te vroeg rijden, overstappen en regelmaat. In dit paper laten we rekenkundig zien wat de impact van verschillende, suboptimale indicatoren is.
Om tegemoet te komen aan beperkingen van huidige indicatoren wordt in dit paper een indicator gepresenteerd, extra reistijd per reiziger, die wel focus op de reizigerseffecten biedt en daarmee een beter ontwerp en uitvoering van OV faciliteert. Door in OV-bestekken te werken met goede indicatoren en ambitieuze, doch realistische eisen komt een beter OV snel dichter bij. Een beter OV begint immers met een beter bestek.
Comments are closed.